Egzama (atopik dermatit), cildin koruyucu bariyerinin zayıflaması sonucu ortaya çıkan, kronik ve tekrarlayan bir cilt rahatsızlığıdır. Kaşıntı, kızarıklık, kuruluk, pullanma ve tahriş gibi belirtilerle kendini gösterir. Genetik yatkınlık, bağışıklık sistemi duyarlılığı ve çevresel faktörler (alerjenler, stres, iklim koşulları) hastalığın oluşumunda rol oynar.
Egzama, bağışıklık sisteminin aşırı tepkisi ve cildin doğal bariyer fonksiyonunun bozulmasıyla gelişir. Deri, normalde dış etkenlere karşı bir kalkan görevi görürken egzamada bu koruyucu tabaka zayıflar, tahriş edici maddeler, mikroplar ve alerjenler kolayca cilde nüfuz eder.
Egzama Oluşumuna Neden Olan Etkenler
Egzamaya neden olan birçok faktör görülmektedir. Neden olan faktörleri bir doktor kontrolünde inceleyip doğal ve sentetik olmayan krem ve ilaçları tedavi için araştırmak gerekebilir.
Egzama, zamansız uygulanan bir ilaç (kükürt, cıva, antihistaminikler, sülfamitler, penisilin, vb. ile yapılmış tozlar ya da merhemler) yüzünden ortaya çıkabilir.
Ev kadınlarında görülen egzama (el egzaması) çamaşır suyundaki potasyum bikromata, çeşitli çamaşır sularına, hatta lastik eldivenlere bağlıdır.
En sık görülen temas egzamalarından biri kozmetiklerden ve saç boyasından ileri gelir. Güzellik üzerine kozmetik ürünlerinde, özellikle kokulu oldukları zaman, sayısız yüz egzamalarına neden olabilirler. Tırnak cilasının vücutta ise özel bir yeri vardır, tırnaklarda egzama yapmaz ama göz kapaklarında görülür.
Giysilerin yaptığı egzamalar genellikle kauçuktan ve sentetik dokumalardan daha fazlasını içerir. Oysa asıl nedeni boyadır, özellikle siyah, mavi ve yeşil renkli boyalar. Boyundaki egzama çoğunlukla yüksek yakalı hırka giyilmesinden kaynaklanır. Ayak egzaması ayakkabının maddesinden kaynaklanabilir. Madenler (özellikle nikel) bir temas egzamasına neden olabilir (saat bileziği, zincir vb.). Deri testleri bazen temas egzamasının nedenini ortaya çıkarabilir.
Hangi Tür Ürünler Kullanılmalı?
- Nazik Temizleyiciler: Sabun içermeyen, pH dengeli, parfümsüz temizleyiciler tercih edilmelidir.
- Yoğun Nemlendiriciler (Emoliyanlar): Cilt bariyerini destekleyen, seramid, gliserin, hyaluronik asit, pantenol gibi içeriklere sahip ürünler kullanılmalıdır.
- Tahrişi Azaltıcı Ürünler: Aloe vera, yulaf özü, bisabolol gibi sakinleştirici içerikler faydalı olabilir.
- Dermatolojik Ürünler: Doktor önerisiyle kortikosteroid veya non-steroid topikal kremler kullanılabilir.
Egzama tedavisi bireysel farklılık gösterir. Doğru ürünleri seçmek, cildi düzenli korumak ve gerektiğinde dermatoloğa başvurmak uzun vadeli kontrol için en etkili yaklaşımdır.
